खरसाङ (निसं): साहित्य अकादमी, नयाँ दिल्ली, गोर्खा जन पुस्तकालय र गोर्खा सांस्कृतिक संस्थान, खरसाङको संयुक्त आयोजनामा खरसाङको गोर्खा सार्वजनिक भवन, पार्क लोकेशनमा ‘भारतीय नेपाली भाषा मानकीकरण’ विषयक गोष्ठी कार्यक्रम सम्पन्न भयो। कार्यक्रमको प्रारम्भमा टिस्टा नदीको बाढमा ज्यान गुमाउनेहरू, वरिष्ठ साहित्यकार नरबहादुर दाहाल, मोनिका मुखिया र वरिष्ठ गायिका दिलमाया खातीको सम्झनामा एक मिनटको मौन धारण गरी श्रद्धाञ्जलि अर्पण गरियो। उक्त कार्यक्रमको सञ्चालन गोमा सुब्बाले गरेकी थिइन्। यस अवधिमा साहित्य अकादमी, नेपाली भाषा परामर्श समितिकी सदस्य आशा मुखिया लामाले स्वागत मन्तव्य राखेका थिए भने वरिष्ठ साहित्यकार तथा पूर्व संयोजक, नेपाली भाषा परामर्श समिति, साहित्य अकादमी डा. जीवन नामदुङले अध्यक्षता गरेका थिए। कार्यक्रममा विशेष अतिथिको रूपमा वरिष्ठ नाटककार तथा गोर्खा जन पुस्तकालय खरसाङका अध्यक्ष पूर्ण गुरुङ ‘निरुपम’ मुख्य रूपमा उपस्थित थिए। कार्यक्रममा बीज मन्तव्य नेपाली भाषा सल्लाहकार समिति, साहित्य अकादमीका पूर्व सदस्य जीवन राणाले दिएका थिए। तिनले भाषाको स्तरीकरण गरेर एकरूपता ल्याउने विचार व्यक्त गरे। उक्त उद्घाटन सत्रमा साहित्य अकादमीका पूर्व सदस्य विनोद रसाइली र वर्तमान सचिव गोर्खा जन पुस्तकालयले धन्यवाद ज्ञापन गरेका थिए। दुई चरणमा आयोजना गरिएको यस कार्यक्रम अन्तर्गत पहिलो चरणमा दिवाकर प्रधानले ‘भारतीय नेपाली भाषा शुद्धीकरण परियोजना’ विषयमा आफ्नो कार्यपत्र प्रस्तुत गरे।
जीवन नामदुङको अध्यक्षतामा भएको उक्त बैठकमा तिनले नेपाली भाषालाई ‘झर्रोवाडी’ ह्विपले शुद्ध गरे तिपनि नेपाली भाषामा विदेशी आगन्तुक शब्दको प्रयोग बढी भएको बताए। तिनले नेपाली भाषाको आफ्नै पहिचान र बल रहेको र त्यो शक्ति विदेशी शब्दमा नरहेको बताए। चक्रपाणि भट्टराईले ‘सिकिमको सरकारी काममा नेपाली भाषाको प्रयोग, विकास परम्परा’ (सिकिमको सरकारी काममा नेपाली भाषाको प्रयोगको विकासको परम्परा) विषयमा कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका थिए। तिनले सिक्किममा शत प्रतिशत नेपाली भाषी रहेको र सिक्किम राज्यको नेतृत्वमा भारतीय संविधानको आठौं अनुसूचीमा नेपाली भाषालाई मान्यता प्राप्त भएको उल्लेख गरे। तिनले सिक्किमका सबै काम नेपाली भाषामा हुने तथ्य प्रस्तुत गरे। यस सत्रमा राजकुमार क्षेत्रीले ‘नेपाली कथामा लोक शब्दको प्रयोग’ (नेपाली कथामा लोक शब्दको प्रयोग) विषयमा आफ्नो कार्यपत्र प्रस्तुत गरे। सपन प्रधानले ‘नव पिढीमा नेपाली भाषाको स्थिति र भाषाविद्को कर्तव्य’ (नव पिढीमा नेपाली भाषाको स्थिति र भाषाविद्को कर्तव्य) विषयमा कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका थिए। भाषाको प्रयोगबाट भाषाको अस्तित्व जीवित रहन्छ र भाषा संस्कृतिको महत्वपूर्ण हिस्सा बन्ने उल्लेख गरे। यसैगरी, दोस्रो सत्रको कार्यक्रम गोकुल सिन्हाको अध्यक्षतामा सम्पन्न भयो। यस सत्रमा योगेश खातीले ‘भारतमा नेपाली भाषाको विकासका मिसनरीहरुको योगदान’ (भारतमा नेपाली भाषाको विकासमा मिसनरीहरुको योगदान) विषयमा कार्यपत्र प्रस्तुत गरे। अमिर दर्जीले ‘भारतमा नेपाली कविता र गीतमा प्रायुक्त भाषिक स्वरूप’ (भारतमा नेपाली कविता र गीतमा प्रयोग हुने भाषिक रूप) विषयमा कार्यपत्र प्रस्तुत गरे। यस कार्यक्रममा ‘लेखकसित भेटघाट’ (लेखक भेटघाट) कार्यक्रम अन्तर्गत जीवनीकार जीबी बलसँग भेटियो। जीबी बलले आफ्नो लेखन यात्रामा प्रकाश पार्दै सत्तरीको दशकको चर्चित नेपाली गीत ‘म अम्बर हुँ तिमी धरती…’ प्रस्तुत गरेर सबैलाई मन्त्रमुग्ध बनाएका थिए।